با دستور مقامات قضایی تهران، دوران فعالیت بدون نظارت کسانی که بدون پروانه وکالت، خود را وکیل معرفی میکنند یا در فضای مجازی تحت عنوان «بلاگر حقوقی» به جذب پرونده میپردازند، به سر آمد. شعبه ۱۰۲۷ دادگاه کیفری دو تهران، مأموریت یافت تا به صورت تخصصی به جرایم این افراد رسیدگی کند.
به گزارش دادرسی پرس، مداخله افراد فاقد صلاحیت در امور حقوقی، همواره یکی از دغدغههای جدی کانونهای وکلا و دستگاه قضا بوده است. اکنون با پیگیریهای کانون وکلای دادگستری مرکز و موافقت دادگستری کل استان تهران، گامی عملی و قاطع برای پالایش فضای حقوقی کشور برداشته شده است.
پایانِ جولان «وکلاینما» و «بلاگرهای حقوقی»
شعبه تخصصی برای برخورد با مشاوران غیرمجاز تشکیل شد.
تمرکز بر مجتمع شهید قدوسی بر اساس نامهی دکتر ربیعالله قربانی، رئیس کل دادگاههای عمومی و انقلاب تهران، شعبه ۱۰۲۷ دادگاه کیفری دو تهران (مستقر در مجتمع قضایی شهید قدوسی) از تاریخ یکم دیماه ۱۴۰۴ به عنوان شعبه ویژه تخصصی تعیین شده است.
مأموریت اصلی این شعبه، رسیدگی به پروندههای با موضوع «تظاهر به امر وکالت» است که به طور خاص شامل فعالیتهای غیرمجاز «بلاگرهای حقوقی» و «موسسات حقوقی غیرمجاز» نیز میشود.
روند شکلگیری این تصمیم این اقدام نتیجه سلسله نشستها و مکاتبات میان مدیران نهاد وکالت و دستگاه قضا بوده است. پس از دیدار هیأت مدیره کانون وکلای مرکز با رئیس کل دادگستری استان تهران و طرح آسیبهای ناشی از فعالیت موسسات غیرمجاز، دکتر محمد شاهمحمدی (رئیس کانون وکلای مرکز) در نامهای خطاب به دکتر علی القاصیمهر (رئیس کل دادگستری استان تهران) خواستار برخورد جدی با این پدیده شد. پیرو این درخواست و با دستور رئیس کل دادگستری، مقرر شد تا رسیدگی به این جرایم از حالت پراکنده خارج شده و به صورت متمرکز در یک شعبه تخصصی دنبال شود تا رویه قضایی واحد و بازدارندهای شکل بگیرد.
در نامه دکتر ربیع اله قربانی، رئیس کل دادگاههای عمومی و انقلاب تهران خطاب به سرپرست مجتمع قضایی شهید قدوسی آمده است:
«احتراما بازگشت به نامه شماره ۳۳/۱۶۲۷ مورخ ۱۱/۰۹/۱۴۰۴ و با توجه به نامه شماره ۰۴۹۹۸۰۰۰۵۳۰ مورخ ۲۱/۰۸/۱۴۰۴ رئیس محترم کانون وکلای دادگستری مرکز متضمن پی نوشت رئیس کل محترم دادگستری استان تهران و همچنین تصمیم حوزه ستاد محاکم، بدینوسیله شعبه ۱۰۲۷ دادگاه کیفری دو تهران مستقر در آن مجتمع از تاریخ ۱۴۰۴/۱۰/۰۱ ضمن رسیدگی به سایر پروندههای ارجاعی، به عنوان شعبه ویژه تخصصی جهت رسیدگی به موضوع «پروندههای جرائم متظاهرین به امر وکالت (بلاگر حقوقی)» اختصاص داده میشود. دستور فرمائید مطابق موازین قانونی نسبت به ارجاع پروندهها به شعبه مذکور اقدام گردد.»
چرا برخورد با بلاگرهای حقوقی اهمیت دارد؟
تیم تحلیل حقوقی دادرسی پرس، اختصاص این شعبه ویژه را پاسخی هوشمندانه به تغییر شکل جرایم در عصر دیجیتال میداند. در ادامه به چرایی اهمیت این موضوع میپردازیم:
۱. تغییر زمین بازی از «موسسه» به «اینستاگرام»:
در گذشته، افراد سودجو با تأسیس «موسسات حقوقی» بدون حضور وکیل، اقدام به تظاهر به وکالت میکردند. اما امروزه، این افراد تحت عنوان شیک و مدرن «بلاگر حقوقی» در شبکههای اجتماعی ظاهر میشوند. آنها بدون داشتن پروانه وکالت و دانش کافی، با ارائه اطلاعات غلط یا ناقص، شهروندان را گمراه کرده و پروندههای آنان را با وعدههای پوچ میپذیرند (و سپس به دلالان میسپارند).
۲. مرز باریک میان «آگاهیبخشی» و «تظاهر به وکالت»:
طبق ماده ۵۵ قانون وکالت، تظاهر به وکالت جرم است. اما تشخیص اینکه آیا یک بلاگر صرفاً دارد «اطلاعات عمومی» میدهد یا عملاً دارد «تظاهر به وکالت» میکند، نیازمند تخصص قضایی است. تمرکز پروندهها در شعبه ۱۰۲۷ باعث میشود قاضی این شعبه با تسلط بر ظرایف فضای مجازی و قانون وکالت، بتواند سره را از ناسره تشخیص دهد و با کسانی که با جان و مال مردم بازی میکنند، برخورد کند.
۳. حمایت از حقوق عامه:
قربانیان اصلی وکلاینما، مردمی هستند که به اعتمادِ ظاهرِ آراسته یا فالوورهای بالای یک صفحه مجازی، اسناد و اسرار زندگی خود را در اختیار افراد فاقد صلاحیت قرار میدهند. این شعبه تخصصی، سنگری برای دفاع از شهروندانی است که قربانی مشاورههای غلط شدهاند.
نتیجهگیری دادرسی پرس: اختصاص شعبه ۱۰۲ پیام روشنی دارد: فضای مجازی، منطقه آزاد برای قانونگریزی نیست. فعالیت حقوقی نیازمند «تخصص» و «پروانه نظارتشده» است و ژستهای اینستاگرامی نمیتواند مجوزی برای دخالت در امور تخصصی قضایی باشد.
