رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با ترسیم یک «خط قرمز اخلاقی» برای جامعه وکالت، اعلام کرد که پذیرش پرونده صرفاً برای کسب درآمد، با موازین دینی سازگار نیست. به گفته ایشان، وکیل قبل از امضای قرارداد وکالت باید مطمئن شود که آیا حقی وجود دارد یا خیر.
به گزارش دادرسی پرس، آیتالله سید هاشم حسینی بوشهری در دیدار با رئیس مرکز وکلای قوه قضاییه، ضمن تبیین فلسفه وجودی این مرکز، بر لزوم پرهیز از «دفاع از باطل» تأکید کرد.
خط قرمز وکالت: تلاش برای حق جلوه دادن باطل، دفاع از باطل است.
رئیس جامعه مدرسین در این دیدار با صراحت خطاب به وکلا گفت:
«تلاش برای حق جلوه دادن باطل در واقع دفاع از باطل است. وکلا قبل از قبول پرونده باید بررسی کنند که آیا حقی وجود دارد یا خیر. اینکه وکیل صرفا به خاطر پول، پروندهای را در دست بگیرد با تعالیم دینی ما سازگار نیست.»
ماموریت بینالمللی: شکایت از جنایتکاران
بخش دیگری از سخنان ایشان به ظرفیت های بینالمللی وکلا اختصاص داشت. ایشان با تشویق مرکز وکلا به طرح دعاوی علیه جنایتکاران بینالمللی افزودند:
«جهان تشنه عدالت است. اگر از هر ۱۰ شکایت بینالمللی یکی هم به کرسی بنشیند، ارزش دارد. باید صدای مقابله با زورگوییها به گوش عدالت خواهان جهان برسد.»
توصیه به اطلاعرسانی برای قشر ضعیف
آیتالله حسینی بوشهری همچنین خواستار استفاده از ظرفیت رسانهها برای معرفی خدمات معاضدتی شد و گفت: «اگر مردم و افراد کمتوان مالی بدانند در این مرکز کار به نحو قوی و مستحکم پیگیری میشود، به سراغ جای دیگری نخواهند رفت.»
دادرسی پرس: آیا وکیل قاضی است که قبل از پرونده بفهمد حق با کیست؟
پارادوکس «حق دفاع» و «کشف حقیقت»
فرمایشات اخیر ریاست محترم جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ناظر به «اخلاق حرفه ای و والای وکالت» است، اما در مقام اجرا، وکلا را با یک چالش بزرگ مواجه می کند: مرز بین «دفاع از متهم» و «دفاع از جرم» کجاست؟
۱. آیا وکیل باید پیش داوری کند؟
در سیستم حقوقی مدرن و حتی فقه، اصل بر «برائت» است. وکیل، قاضی پرونده نیست که قبل از ورود به ماهیت دعوا، حکم صادر کند که “حق با موکل است یا نه”.
وظیفه وکیل، صرفا تضمین «دادرسی عادلانه» است. حتی قاتلی که جرمش محرز است، حق دارد از یک وکیل بهره مند شود تا مطمئن شویم آیین دادرسی درباره او رعایت شده و بیش از میزان جرمش مجازات نمی شود.
۲. دفاع از «شخص» یا دفاع از «قانون»؟
وقتی وکیلی دفاع از یک متهم (حتی گناهکار) را می پذیرد، لزوماً به معنای «حق جلوه دادن باطل» نیست. بلکه وکیل تلاش می کند تا از حقوق قانونی متهم (مثل حق سکوت، حق اعتراض به ادله غیرقانونی و…) دفاع کند. این کار، دفاع از باطل نیست، بلکه «پاسداری از قانون» است.
۳. رسالت وکیل، هدف والای وکیل
بنابراین، ضمن تایید فرمایش ایشان مبنی بر اینکه وکیل نباید با دروغ و فریب جای حق و باطل را عوض کند (که قطعاً حرام است)، باید پذیرفت که «پذیرش پرونده» به معنای تایید اخلاقی کار موکل نیست؛ بلکه به معنای تلاش برای اجرای صحیح قانون در حق اوست.
بیشتر بخوانید:
