انتقاد رئیس سابق کانون وکلای دادگستری به رای وحدت رویه محاسبه خسارت تاخیر تادیه
به گزارش دادرسی پرس: قضات هیات عمومی دیوان عالی کشور، روز گذشته مورخ 16 مرداد ماه در رای وحدت رویه جدیدی، مقرر کردند که خسارت تاخیر تادیه برمبنای شاخص سالیانه محاسبه شود.
دکتر عیسی امینی استاد دانشگاه و رئیس اسبق کانون وکلای دادگستری مرکز در یادداشتی در انتقاد به این رای وحدت رویه جدید عنوان داشته است که: با این شیوه، زیان جبران نمی شود؛ معمولاً جبران خسارت با شاخص های ماهانه و فصلی امکان می یابد و اصل هم بر ضرورت جبران کامل زیان است.
نقد دکتر عیسی امینی به رای وحدت رویه محاسبه خسارت تاخیر تادیه:
به‌موجب رای وحدت رویۀ جدید، خسارت تاخیر تادیه بر مبنای *شاخص سالیانه* محاسبه خواهد شد. حال‌آنکه:
اولاً، با این شیوه، زیان جبران نمی‌شود؛ معمولاً جبران خسارت با شاخص‌های ماهانه و فصلی امکان می‌یابد و اصل هم بر ضرورت جبران کامل زیان است.
ثانیاً، تاکید مقنن در مادۀ ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، بر عبارت تغییر شاخص سالیانه، ناظر بر شرایط تحقق مسئولیت به پرداخت خسارت تاخیر تادیه است، نه نحوۀ محاسبۀ خسارت.
بالاخره باید تاکید نمود بر اساس دو قاعده زیر، صدور رای وحدت رویه یک استثناء و در محدوده استثنای قانونی ممکن است:
- اول آنکه، اصل کلی بر آن است تقنین و تفسیر لازم‌الاتباع از قانون با قانونگذار است، نه قوای دیگر.
- دوم آنکه، اصل بر آزادی تفسیر قضایی در راستای پویایی و اجتهاد قضایی است، نه مکتب شکل‌گرا و با تفسیر واحد و متمرکز یک هیات در برابر کل قضات محاکم و دیوان عالی کشور.
جالب آن است اصل ۱۶۷ قانون اساسی که بر فتاوی نیز تاکید دارد بجای حاکمیت اجماع و مشهور و تبعیت از عدد قائلین به یک نظر یا جایگاه ها، از عبارت «منابع معتبر و فتاوی معتبر» استفاده می کند که ممکن است قول و نظر شاذ یک فقیه باشد.بطورییکه این اصل مقرر می دارد:
«قاضی موظف است کوشش کند حکم هر دعوا را در قوانین مدونه بیابد و اگر نیابد با استناد به منابع معتبر اسلامی یا فتاوای معتبر، حکم قضیه را صادر نماید و نمی‌تواند به بهانه سکوت یا نقص یا اجمال یا تعارض قوانین مدونه از رسیدگی به دعوا و صدور حکم امتناع ورزد.
